Un proxecto pioneiro avalía en Lugo os efectos do exercicio físico con realidade virtual en pacientes con dano cerebral adquirido

Nun proxecto pioneiro, promovido pola Cruz Vermella de Lugo, o grupo buscará agora avaliar os efectos en pacientes con dano cerebral adquirido dun programa de “estimulación mutisensorial, que combina a actividade física e a cognitiva”, como explica José María Cancela, investigador principal do grupo.

Este “estudo piloto” levarase a cabo no Centro de Dano Cerebral da Cruz Vermella en Lugo e nel participarán pacientes que presentan “un conxunto de secuelas en múltiples áreas funcionais, provocadas por lesións cerebrais”, derivadas de ictus, traumatismos cranioencefálicos ou encefalopatías. “O que se quere facer é un programa específico de estimulación multisensorial, no cal realizan exercicio físico e, ao mesmo tempo, teñen que tomar decisións”, apunta Cancela, que incide en que se ben diferentes estudos teñen afondado nos efectos da actividade física nesta poboación, non existen traballos centrados nun programa que incorpore o uso duns lentes de “realidade virtual inmersiva”, combinados nestes caso co traballo cun “cicloergómetro intelixente”.

Efectos na capacidade funcional e na calidade de vida

O novidoso deste estudo fai que o primeiro obxectivo sexa o de estudar a utilizabilidade desta tecnoloxía para desenvolver unha intervención con esta poboación, para logo analizar os efectos dun “programa de terapia físico-cognitiva” nos eidos da “neurocognición, a calidade de vida e a súa capacidade funcional”. Cunha duración de 24 semanas, o proxecto arrancará nas próximas semanas cunhas sesións iniciais que buscan en primeiro termo que as e os participantes poidan familiarizarse cos cicloergómetros que van a empregar. Estes, como explica o investigador da Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte, permitirán levar a cabo, dun xeito seguro e asistíndolles no pedaleo de ser preciso, sesións de actividade física centradas nos seus membros inferiores ou superiores, dependendo do grao de afectación de persoas que poden presentar hemiplexía nalgunha das súas extremidades.

Unha vez familiarizados cos equipos, desenvolverase un programa de 21 semanas, con dúas ou tres sesións por semana, no que se empregarán unha serie de exergames, videoxogos que implican unha compoñente física, nuns lentes de realidade virtual. Estes permiten á súa vez combinar o traballo físico co cognitivo, xa que durante as sesións deberán ir respondendo unha serie de preguntas ou tomando decisións no marco do propio xogo. Xunto a unha avaliación intermedia, centrada na utilizabilidade e experiencia co dispositivo, as e os participantes realizarán ao inicio e ao final do programa unha serie de tests, dirixidos a coñecer unha posible evolución en aspectos neurocognitivos e funcionais, así como na súa calidade de vida.

Unha nova liña de traballo

Nestas semanas, os investigadores e os profesionais da Unidade de Atención a Pacientes con Dano Cerebral Adquirido da Cruz Vermella traballan na selección das e dos preto de 20 pacientes que tomarán parte nun proxecto que, como recoñece Cancela, “abre unha nova liña de traballo, que iniciamos evidentemente con moita cautela”, dada a ausencia de estudos previos. Non obstante, o investigador pon tamén o foco no potencial deste tipo de ferramentas á hora de integrar o exercicio físico no traballo con persoas “cunhas limitacións funcionais bastante elevadas”.

De feito, lembra, o traballo con este colectivo obriga a que cada participante conte no programa “cun programa específico de estimulación”, o que á súa vez lévao a pór de relevo tanto o interese dos responsables da Cruz Vermella en Lugo como a implicación dos diferentes terapeutas do Centro de Dano Cerebral. Estes, explica, serán os encargados de guiar as sesións de traballo, tras unha xornada de formación por parte do grupo de investigación, que, de xeito paralelo, encargarase de analizar os datos xerados polos dispositivos tras cada xornada de traballo.